Do oceny zaawansowania procesu nowotworowego raka jelita grubego stosuje się klasyfikację TNM, która opiera się na trzech składowych:
– T – wielkość, rozległość guza pierwotnego;
– N – braku lub obecności oraz rozległości przerzutu do regionalnych węzłów chłonnych;
– M – brak lub obecności przerzutu odległego.
Klasyfikacja TNM:
– T – guz pierwotny;
– Tx – guz pierwotny nie może być oceniony;
– T0 – brak cech guza pierwotnego;
– Tis – rak in situ – wewnątrz nabłonka lub naciek blaszki właściwej błony śluzowej;
– T1 – guz nacieka warstwę podśluzówkową;
– T2 – guz nacieka błonę mięśniową właściwą;
– T3 – guz nacieka warstwę podsurowicżą lub niepokryte otrzewną tkanki okołookrężnicze lub okołoodbytnicze;
– T4 – guz bezpośrednio nacieka inne narządy lub struktury anatomiczne i/lub powoduje perforację otrzewnej trzewnej;
– T4a – guz powoduje perforację otrzewnej trzewnej;
– T4b – guz bezpośrednio nacieka inne narządy lub struktury anatomiczne;
– N – regionalne węzły chłonne;
– Nx- regionalne węzły chłonne nie mogą być ocenione;
– N0 – brak przerzutu w regionalnych węzłach chłonnych;
– N1 – przerzuty w 1- 3 regionalnych węzłach chłonnych;
– N1a – przerzut w 1 regionalnym węźle chłonnym;
– N1b – przerzut w 2 – 3 regionalnych węzłach chłonnych;
– N1c – depozyt nowotworowy (depozyty nowotworowe), czyli guzek satelitarny w warstwie podsurowiczej lub niepokrytych otrzewną tkankach miękkich okołookrężniczych lub okołoodbytniczych, bez przerzutu w regionalnych węzłach chłonnych;
– N2 – przerzuty w co najmniej 4 regionalnych węzłach chłonnych
– N2a – przerzuty w 4 – 6 regionalnych węzłach chłonnych;
– N2b – przerzuty w co najmniej 7 regionalnych węzłach chłonnych;
– M – przerzut odległy;
– M0 – przerzut odległy nieobecny;
– M1 – przerzut odległy obecny;
– M1a – przerzuty ograniczone do jednego narządu (wątroba, płuco, jajnik, pozaregionalny węzeł chłonny/węzły chłonne);
– M1b – przerzuty w więcej niż jednym narządzie lub przerzuty do otrzewnej.
| 0 | TisN0M0 |
| I | T1 – 2N0M0 |
| IIA | T3N0M0 |
| IIB | T4aN0M0 |
| IIC | T4bN0M0 |
| IIIA | T1 – 2N1M0 lub T1N2aM0 |
| IIIB | T3 – 4aN1M0 lub T2 – 3N2aM0 lub T1 – 2N22bM0 |
| IIIC | T4aN2aM0 lub T3 – 4aN2bM0 lub T4bN1 – 2M0 |
| IVA | każde T, każde N, M1a |
| IVB | każde T, każde N, M1b |
Klasyfikacja WHO, podział histologiczny raka:
1) gruczolakorak,
– gruczolakorak sitowaty typu szopiastego,
– rak rdzeniasty,
– rak mikrobrodawkowaty,
– gruczolakorak śluzowy,
– gluczorakorak ząbkowany,
– rak sygnetowatokomórkowy,
2) rak gruczołowo – płaskonabłonkowy
3) rak wrzecionowatokomórkowy,
4) rak płaskonabłonkowy,
5) rak niezróżnicowany.
Klasyfikacja makroskopowa zaawansowanego raka jelita grubego:
1) polipowaty,
2) owrzodziały i grzybiasty,
3) owrzodziały i zwężający,
4) rozlegle naciekający.