Liszajec to choroba skóry, która wynika z zakażenia bakteryjnego. Choroba ta powstaje w wyniku zakażenia paciorkowcami i gronkowcami. Infekcja skórna rozwija się w wyniku zakażenia gronkowcem złocistym.
Choroba ta najczęściej występuje u dzieci w wieku przedszkolnym, a rzadziej dotyczy osób dorosłych.
Można się nią zarazić bezpośrednio od innej osoby albo poprzez używanie tych samych przedmiotów. Najczęściej pojawia się na twarzy, a rzadziej na rękach albo szyi. Może się ona rozprzestrzeniać, dlatego ważne jest jak najwcześniejsze rozpoczęcie terapii.
Liszajec może być wynikiem zakażenia pierwotnego lub może występować jako powikłanie po różnych chorobach.
Rodzaje liszajca zakaźnego:
| Rodzaj liszajca zakaźnego | Charakterystyka |
|---|---|
| liszajec pęcherzykowy | W tym liszajcu tworzą się małe i duże pęcherze, które mają zwiotczałą powierzchnię. |
| zapalenie mieszków włosowych, inaczej gronkowcowy liszajec mieszków włosowych | Obejmuje duże powierzchnie skóry. |
| niesztowica | To głęboko umiejscowione owrzodzenie skóry, któremu towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych. |
Spis treści
Czynniki ryzyka związane z wystąpieniem liszajca zakaźnego
Liszajec może pojawić się w związku z występowaniem następujących chorób:
1) źle leczona cukrzyca;
2) niewydolność nerek;
3) zespoły niedoboru odporności, te wrodzone i nabyte;
4) niewydolność tarczycy;
5) zapalenie gardła;
6) angina;
7) niedobory pokarmowe i witaminowe, niedożywienie, nowotwory przewodu pokarmowego, takie jak rak żołądka oraz jelita grubego, a także narkomania, alkoholizm, anoreksja i bulimia.
Większe prawdopodobieństwo zachorowania na liszajec zakaźny mają osoby, które przyjmują leki, upośledzające działanie układu immunologicznego.
Czynniki ryzyka wystąpienia liszajca złośliwego to:
1) wiek – choroba ta może występować zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych, ale najczęściej zakażenie to dotyka dzieci w wieku przedszkolnym, od 2 do 6 lat;
2) uszkodzona skóra – choroba ta może pojawić się, gdy dojdzie do uszkodzenia skóry, np., wysypka, ugryzienia owadów;
3) lokalizacja – liszajec częściej pojawia się w zatłoczonych miejscach;
4) ciepła i wilgotna pogoda – łatwiej można się zarazić w lecie;
5) sport – podczas uprawiania sportu dochodzi do kontaktów fizycznych z innymi osobami, a to sprzyja roznoszeniu zakażeń.
Objawy liszajca zakaźnego
Pojawienie się charakterystycznych dla liszajca zmian skórnych zazwyczaj jest poprzedzone infekcją górnych dróg oddechowych, które objawia się głównie katarem.
W przypadku tej choroby na skórze pojawiają się pęcherzyki, które są wypełnione płynem surowiczym. Poza tym pojawia się zaczerwienienie skóry w obrębie powstawania zmian oraz świąd, poprzez który mogą się rozprzestrzeniać. Po upływie pewnego czasu pęcherzyki przekształcają się w strupy, o kolorze żółto – miodowym.
Na początku, kiedy dojdzie do kontaktu z bakterią, liszajec nie daje żadnych objawów, może to trwać nawet do 10 dni. Osoby zakażone nieświadomie przenoszą bakterie. Kiedy ciecz z tych pęcherzów wydostanie się na zewnątrz, to zasychają i nie pozostawiają żadnych blizn. Zmiany te bardzo rzadko bolą, ale często towarzyszy im świąd. Nie powinno się dotykać pęcherzy, aby nie rozprzestrzeniać zarazków na inne części ciała.
Może również pojawić się liszajec bezpęcherzykowy. Jego objawami są czerwone rany, które najczęściej pojawiają się w okolicy jamy nosowej i gardłowej. Zmiany te szybko znikają i pozostaje po nich żółty strupek, a gdy on odpadnie na skórze pozostaje czerwona plama, która znika z upływem czasu i nie pozostawia żadnej blizny.
W ciężkich przypadkach tej choroby może pojawić się gorączka oraz powiększenie węzłów chłonnych.
Diagnoza liszajca zakaźnego
Liszajca zazwyczaj jest łatwo zdiagnozować ze względu na charakterystyczne objawy. Na początku lekarz musi przeprowadzić wywiad z pacjentem. Bardzo ważne jest, aby wykluczyć liszajca w przypadku innych chorób, np. atopowego zapalenia skóry.
W celach diagnostycznych lekarz może zlecić wykonanie badania mikroskopowego pobranego wymazu, a także posiew i antybiogram, czyli badanie wrażliwości bakterii na wybrane antybiotyki.
Podczas stawiania diagnozy ważne jest, aby odróżnić liszajca od innych chorób. Choroby, z którymi trzeba różnicować liszajca to:
1) zapalenie tkanki podskórnej – jest to zapalenie bakteryjne głębokich warstw skóry oraz tkanek, które znajdują się pod skórą;
2) półpasiec – jest to zakażenie nerwu oraz skóry w jego obrębie. Podczas tej choroby pojawia się ból, mrowienie oraz wysypka skórna;
3) różyczka – to bakteryjne zapalenie skóry;
4) ospa wietrzna – choroba zakaźna, która dotyczy głównie dzieci, a jej objawem jest wysypka;
5) wirus HSV – jest to wirus odpowiedzialny za rozwój opryszczki. Jest bardzo niebezpieczny i łatwo się rozprzestrzenia;
6) grzybica – to zakażenie skóry, które objawia się zaczerwienieniem oraz łuszczeniem naskórka;
7) świerzb – to choroba zakaźna skóry, która objawia się swędzeniem;
8) kandydoza – jest to zakażenie grzybicze, które objawia się zaczerwienieniem skóry.
Leczenie liszajca zakaźnego
Liszajca można leczyć antybiotykami miejscowymi albo doustnymi. Zależy to od nasilenia dolegliwości.
W leczeniu bardzo często stosuje się mupirocynę oraz bacytracynę. Bardzo ważne jest również stosowanie środków odkażających i dezynfekujących, które mają właściwości bakteriobójcze. Skórę twarzy należy przemywać odpowiednimi preparatami. Niektóre produkty są na bazie alkoholu, a to powoduje wysuszenie się skóry, dlatego trzeba stosować kremy nawilżające. Jeżeli zmiany są poważne, konieczne jest przyjmowanie antybiotyków doustnych.
Liszajca można wyleczyć nawet w ciągu dwóch – trzech tygodni od pojawienia się pierwszych objawów.
Podczas choroby bardzo ważne jest dbanie o higienę. Lekarz może zlecić stosowanie maści antybiotykowej. Przed jej nałożeniem należy umyć miejsca dotknięte chorobom ciepłą wodą z mydłem. Po nałożeniu maści trzeba dokładnie umyć ręce.
Powikłania po liszajcu zakaźnym
Choroba ta zazwyczaj nie jest niebezpieczna dla zdrowia, ale jednak u niektórych osób mogą pojawić się powikłania.
Możliwe powikłania po liszajcu to:
1) szkarlatyna – to infekcja bakteryjna, która objawia się różową wysypka na ciele. Mogą pojawić się także wymioty, nudności oraz ból. Może się szybko rozprzestrzeniać tak jak liszajec.
2) posocznica, czyli sepsa – to bakteryjne zakażenie krwi. Objawy, które mogą się pojawić to biegunka, wymioty, wysoka temperatura, szybki oddech, uczucie omdlenia, zawroty głowy, niskie ciśnienie tętnicze krwi oraz utrata świadomości.
3) zapalenie kłębuszków nerkowych – to zakażenie drobnych naczyń krwionośnych nerek. Objawy tej choroby to zmiana koloru moczu na czerwono – brązowy, obrzęk twarzy, brzucha, oczu, stóp i kostek, krwiomocz, wzrost ciśnienia krwi oraz zmniejszenie ilości wydalanego z organizmu moczu.
4) bardzo rzadko mogą pozostać blizny. Bardzo często jest to związane z drapaniem pęcherzy.
Zapobieganie liszajcowi zakaźnemu
Liszajec to choroba zakaźna, dlatego bardzo ważne jest dbanie o higienę. Warto zwrócić uwagę na to, jak można zapobiegać rozprzestrzenianiu się tej choroby:
1) Chore dzieci powinny pozostawać w domu, ponieważ szkoła albo przedszkole to miejsce, gdzie liszajec bardzo szybko się rozprzestrzenia.
2) Zabawki chorego dziecka należy umyć, a najlepiej można je odkazić detergentami.
3) Nie należy używać, np. ręczników czy innych przedmiotów, które używała osoba zakażona.
4) Trzeba często myć ręce, a szczególnie po dotknięciu zakażonej skóry.
5) Należy unikać kontaktu z niemowlętami albo noworodkami, jeżeli jest się zakażonym.
6) Rany można przemywać wodą z mydłem, a potem je zabandażować.
7) Aby nie doszło do nawrotów choroby, należy dbać o rany i utrzymywać je w czystości, a także unikać sytuacji, podczas których bakterie mogłyby wniknąć do organizmu.
8) Kiedy pęcherzyk pęknie należy oczyścić skórę. Owrzodzenia można przykryć gazikiem, aby ich nie dotykać.