Dokładne przyczyny raka prostaty nie są znane. Wiadomo, że jego występowanie jest związane ze starszym wiekiem, a także czynnikami genetycznymi. Na raka prostaty częściej zapadają mężczyźni po 40. albo 50. roku życia. Średni wiek zachorowalności wynosi 70 lat. Choroba ta dwa razy częściej pojawia się w postaci rodzinnej, np. chorują bracia. Natomiast z dziedzicznością nowotworu borykają się krewni pierwszego stopnia, a to jest związane z tym, że syn dziedziczy chorobę po ojcu. Wtedy dotyka ona młodych mężczyzn.
Na rozwój chorób prostaty mogą mieć wpływ przyczyny hormonalne. Duża ilość androgenów, czyli hormonów męskich przyczynia się do nadmiernego wzrostu tkanki gruczołowej.
Innymi czynnikami ryzyka mogą być mikrourazy gruczołu, które są wynikiem przebytego stanu zapalnego, a także dieta bogata nasycone kwasy tłuszczowe pochodzenia zwierzęcego.
Na zwiększenie zachorowalności ma też wpływa styl życia, np. nadwaga, ograniczona aktywność fizyczna, palenie, a także czynniki środowiskowe. Mężczyźni, którzy spożywają duże ilości tłuszczy nasyconych i czerwonego mięsa to ryzyko raka prostaty jest większa.
Czynnikami, z którymi jest związane ryzyko przerostu prostaty wymienia się także promieniowanie rentgenowskie, palenie papierosów, picie alkoholu, a także zażywanie narkotyków. Nowotwór może być związany również z niektórymi barwnikami i konserwantami występującymi w pokarmie. Problemy z prostatą mogą być związane z dietą bogatą w tłuszcze roślinne, a ubogą w warzywa i owoce.